İşveren Yükümlülükleri
Yeni Kanun ve İşverenlerin Yükümlülükleri
30.06.2012 tarihide yürürlüğe giren 6331 sayılı iş sağlığı ve güvenliği kanunu eski iş kanunuda geçen sanayiden sayılma, 50 kişi ve üzeri işçi çalıştırma gibi tüm sınırlamaları kaldırarak, işverenin yanında çalıştıracağı 1 işçi için bile her türlü önlemi almasını zorunlu kılmıştır. Şimdi yeni kanunu ve getirdiklerini irdeleyelim.
Kanunun 4. maddesine göre tüm işverenler: çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede;
a) Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar.
b) İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.
Buna göre işverenlerin yapacaklarından bazıları.
- 1. İş güvenliği uzmanı Sözleşmesi (Cezası her ay için 5000TL)
- 2. İşyeri Hekimi Sözleşmesi (Her ay için 5000TL)
- 3. Çalışana iş güvenliği eğitimlerinin verilmesi (Her işçi için 1000TL)
- 4. İşe giriş ve periyodik sağlık kontrolü (Her işçi için 1000TL)
- 5. Risk analizi (Cezası 3000TL, aykırılığın devamında her ay için 4500TL)
- 6. Acil eylem planı hazırlanması (aykırılığın devam ettiği her ay için 1000TL)
- 7. İş sağlığı ve Güvenliği kurulu kurulması ve sürdürülmesi (2000TL)
- 8. Tüzük, yönetmelik ve tebliğleri uygulamak (her bir uygunsuzluk için 1000TL) v.s.
Görüldüğü gibi yeni kanunda cezalar çok yüksek. Ama bu kanunun esas amacı cezaları arttırmak değil iş kazası ve meslek hastalığını olmadan önleyebilmektir. Yani; iş kazası oldu öde 1 milyon TL değil, kaza olmadan olaylara proaktif yaklaşarak önlemeyi amaçlamaktadır. Bu yüzden iş güvenliği uzmanı, hekim çalışması gibi konulara öncelik verilip, risk analizi ve acil durum planlarının etkinliğini arttırılmak istenmektedir.
Bu kanunun çıkması ülkemizdeki mevzuat boşluğunu doldurmaktadır. Böylece denetimler arttırılarak (bakanlık her sene 100 kadar iş müfettişi alıyor) kanunun uygulanması ve kontrolü sağlanacaktır.
Kaza olduktan sonra ödenen miktarlarla (SGK + hastane + geçim aylığı bağlanması + rucu davaları + destekten yoksun kalma + manevi tazminat + iş gücü ve günü kaybı v.s.) bunu önlemek için ödenen paralar arasında çok fark vardır. İşin vicdani boyutu ise çok daha büyük hasarlar bırakabilir.
Kazasız günler dileğiyle…
Yasin KORKMAZ
Makine Mühendisi
İş Güvenliği Uzmanı